تارنگار فریاد: شعر و ادبیات، اجتماعی و فرهنگی

هنگامیکه عکاس ترکیه‌ای عثمان ساگیرلی Osman Sagirli در دسامبر ۲۰۱۴ برای عکاسی به اردوگاه پناهندگان اطمه در نزدیکی مرز ترکیه رفته بود با دختربچه چهار ساله‌ای روبرو شد که با مادر، برادر و خواهر خود زندگی می‌کرد. علاقمند می‌شود از او عکسی بگیرد ولی دختربچه با دیدن لنز تله فوتو دوربین عکاسی فکر می‌کند که عکاس، اسلحه به سویش گرفته است و ناگهان چهره‌اش به هم می‌ریزد، ترس چشمانش و همه وجودش را فرا می‌گیرد، لب پایینش را بین دندان‌هایش می‌فشرد و به آرامی دستان خود را به نشانه تسلیم بالا می‌آورد، همانجا میخ‌کوب می‌ماند و حرفی نمی‌زند و سعی می‌کند جلوی گریه‌اش را بگیرد.

دلداری دادن به کودکی که فکر می‌کند دوربین، مسلسل است که قصد شلیک به او را دارد، چندان آسان نیست. عکس دختر چهار ساله که شکست بشریت را نشان می‌دهد به سرعت به نمادی از تلفات دهشتناک انسانی جنگ و ناکامی بشر در توقف جنگ تبدیل گشت.

به گفته ساگیرلی: «نام این دختر عدی هودیا Adi Hudea است و تنها چهار سال سن دارد. هودیا پس از کشته شدن پدرش در بمباران حماة به همراه مادر و سه خواهر و برادرش به اردوگاه پناهندگان اطمه در مرز سوریه/ترکیه گریخته‌اند. خانه آنها در شهر حَماة در ۱۵۰ کیلومتری اردوگاه پناهندگان قرار دارد که شهرشان در نبردهای بین ارتش سوریه و مخالفان سوری در دسامبر ۲۰۱۲ بمباران و ویران شد».

ساگیرلی در ادامه گفت: «من از یک لنز تله فوتو استفاده می‌کردم ولی هودیا فکر می‌کرد که این یک اسلحه است. بعد از گرفتن عکس متوجه شدم که او ترسیده است، بنابراین به عکس نگاه کردم، و متوجه شدم که او لب‌هایش را گاز می‌گیرد و دست‌هایش را بالا می‌برد و سعی می‌کند جلوی گریه‌اش را بگیرد. از کاری که انجام داد تعجب کردم، برای اینکه بیشتر بچه‌ها با دیدن دوربین خجالتی می‌شوند، بنابراین یا فرار می‌کنند و پنهان می‌شوند یا لبخند می‌زنند».

او درباره کودکان اردوگاه پناهندگان می‌گوید: «آنچه رنج جنگ را منعکس می‌کند، چشمان کودکان خردسال است که آنچه در درونشان است را با نهایت معصومیت بیان می‌کنند. ترس و اضطراب این کودکان از جنسی متفاوت از بزرگسالان است؛ ترسی آمیخته با معصومیت و بی‌گناهی...».

کودک سوری که تسلیم دوربین شد، آهنگساز و نوازنده تار علی میسمیان